گروه جامعه ایرنا– بالندگی زنان در جامعه امروز ایران، تنها یک روند اجتماعی نیست؛ بلکه نشانهای از بیداری ظرفیتهایی است که شاید تاکنون کمتر به آنها پرداخته شده است. هر گامی که زنان در مسیر پیشرفت برمیدارند، نهتنها افقهای تازهای را پیش روی خود میگشایند، بلکه روح تازهای در کالبد عدالت اجتماعی میدمند. این حرکت آرام و پیوسته، امید را در دل خانوادهها و جامعه زنده نگه میدارد و نشان میدهد که توسعه واقعی، زمانی معنا پیدا میکند که همه اعضای جامعه فرصت شکوفایی داشته باشند.÷
امروز، هر موفقیت کوچک یا بزرگ جامعه زنان، به چراغی برای آینده تبدیل میشود؛ آیندهای که در آن دختران این سرزمین با اعتمادبهنفس بیشتری قدم برمیدارند و خانوادهها با امید بیشتری به فردا مینگرند. تلاشهای انجامشده در این دوره، تنها مجموعهای از اقدامات اجرایی نیست بلکه سرمایهگذاری بر روی کرامت انسانی، عدالت اجتماعی و آیندهای روشنتر برای جامعه ایرانی است. آیندهای که در آن، زنان نهتنها همراه توسعهاند، بلکه یکی از ستونهای اصلی آن به شمار میروند.
تابستان امسال مجموعهای از اقدامات و برنامههای اجرایی در حوزه حقوق بشر و شهروندی در کشور به اجرا درآمده و اخیرا گزارش اهم این اقدامات از سوی ستاد حقوق بشر منتشر شده است و یکی از ویژگیهای برجسته این دوره، تمرکز بر رفع موانع ساختاری مشارکت زنان در عرصههای اقتصادی، مدیریتی و اجتماعی است. حمایت گسترده از تولیدات زنان سرپرست خانوار، تسهیل دسترسی آنان به تسهیلات بانکی از طریق صندوق ضمانت و گسترش فرصتهای شغلی در بخشهایی که پیشتر کمتر برای زنان قابل دسترس بود مانند تاکسیرانی و خدمات اورژانس، نشان میدهد که سیاستگذاری در حوزه زنان از سطح «حمایتهای رفاهی» به سطح «ایجاد زیرساختهای مشارکت پایدار» ارتقا یافته است. این تغییر رویکرد، در بلندمدت میتواند به افزایش استقلال اقتصادی زنان، کاهش آسیبپذیری خانوارها و تقویت سرمایه اجتماعی منجر شود.
از سوی دیگر، افزایش حضور زنان در جایگاههای مدیریتی، بهویژه در سطح مدیریت محلی و بخشداریها، بیانگر تغییر نگرش در ساختار حکمرانی نسبت به نقش زنان در مدیریت عمومی است. این روند، علاوه بر ارتقای عدالت جنسیتی، میتواند به بهبود کیفیت تصمیمگیری، افزایش کارآمدی محلی و تقویت مشارکت اجتماعی در سطوح مختلف منجر شود. حضور ۱۴ بخشدار زن در استان تهران و رشد تعداد مدیران زن در دستگاههای اجرایی، نشانهای از این تغییر رویکرد است.
در حوزه آموزش نیز، آمار مشارکت ۶۴ درصدی دختران در کنکور ۱۴۰۴ نشاندهنده تداوم روند رشد سرمایه انسانی زنان در کشور است. این روند، پیامدهای مهمی برای آینده بازار کار، ساختار خانواده و توسعه علمی و اقتصادی کشور خواهد داشت. افزایش سهم زنان در آموزش عالی، زمینهساز حضور گستردهتر آنان در مشاغل تخصصی و مدیریتی در سالهای آینده خواهد بود.
در کنار این موارد، اجرای ۱۳ طرح ملی مشترک میان دستگاههای مختلف دولتی، نهادهای مدنی و شرکتهای دانشبنیان، نشاندهنده حرکت سیاستگذاری در حوزه زنان و خانواده به سمت همافزایی نهادی و برنامهریزی شبکهای است. این رویکرد، از یکسو مانع پراکندگی و موازیکاری در سیاستها میشود و از سوی دیگر، اثربخشی برنامهها را افزایش میدهد. همکاری میان وزارتخانهها، سازمانهای مردمنهاد و بخش خصوصی در این طرحها، بیانگر شکلگیری یک چارچوب ملی هماهنگ برای ارتقای وضعیت زنان و خانواده است.
در مجموع، اقدامات انجامشده در این دوره نشان میدهد که سیاستهای دولت در حوزه حقوق بشر و حقوق شهروندی، بهویژه در حوزه زنان، در حال حرکت به سمت تقویت عدالت اجتماعی، افزایش مشارکت برابر و ایجاد زیرساختهای پایدار برای توسعه انسانی است. این گزارش با هدف ارائه تصویری جامع و تحلیلی از این روندها، به بررسی مهمترین اقدامات انجامشده در سهماهه دوم سال ۱۴۰۴ میپردازد و تلاش میکند زمینهای برای ارزیابی دقیقتر سیاستها و برنامههای آینده فراهم آورد.
در ادامه این نوشتار که برگرفته از گزارش ستاد حقوق بشر تهیه شده، اهم اقدامات ایران در حوزه حقوق بشر و شهروندی در تابستان ۱۴۰۴ در حوزه زنان و دستاوردهای حمایتهای اقتصادی و آموزشی تا توسعه خدمات اجتماعی و افزایش نقشآفرینی زنان در مدیریت محلی آمده است.
حمایت ۶۰ میلیارد تومانی شهرداری تهران از تولیدات زنان سرپرست خانوار و مشاغل خانگی
۲۲ تیرماه ۱۴۰۴، طبق اعلام شهرداری تهران، حدود ۶۰ میلیارد تومان از تولیدات زنان سرپرست خانوار و مشاغل خانگی در سال گذشته، مورد حمایت شهرداری برای عرضه در بازار قرار گرفته است که این عدد قابلتوجه، نشاندهنده ظرفیتها و توانمندیهای بالای این بانوان است.
فعالیت ۱۴ بخشدار زن در استان تهران در دولت چهاردهم
۲۳ تیرماه ۱۴۰۴، طبق اعلام معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری، در دولت چهاردهم، حدود ۲۳ زن در استان تهران در جایگاه مدیریتی و ۱۴ بخشدار خانم مشغول به فعالیت هستند.
حضور ۶۴ درصدی دختران در کنکور۱۴۰۴
۲۳ تیرماه ۱۴۰۴، طبق اعلام سازمان سنجش آموزش کشور، ۶۴ درصد داوطلبان نوبت دوم کنکور امسال بانوان هستند.
رفع مشکل ضمانت تسهیلات برای بانوان
۷ مردادماه ۱۴۰۴، طبق اعلام معاونت ریاست جمهوری در امور زنان و خانواده، بسیاری از بانوان، بهخصوص در دهکهای یک تا پنج، به دلیل ناتوانی در تأمین وثیقه یا ضمانت، از دریافت تسهیلات بانکی محروم میمانند. دولت با استفاده از صندوق ضمانت، مشکل تأمین ضمانت برای این زنان را برطرف میکند. این طرح بهویژه برای زنان سرپرست خانوار طراحی شده است که اغلب با موانع مالی جدی مواجهند.
افزایش تاکسیرانان زن در تهران
۲۷ مردادماه ۱۴۰۴، طبق اعلام تاکسیرانی تهران، در یک سال گذشته ۵۰۰ بانوی متقاضی دیگر پروانه رانندگی با تاکسی دریافت کرده یا تمدید کردهاند و اکنون شمار تاکسیرانان زن فعّال در شهر به بیش از ۱۱۰۰ نفر رسیده است.
اجرای۱۳ طرح ملی برای توانمندسازی زنان، دختران و خانوادهها
۸ شهریور ماه ۱۴۰۴، طبق اعلام مرکز امور زنان و خانواده وزارت کشور، ۱۳ طرح فوقالعاده ملّی با همکاری آموزش و پرورش، سازمان دانشجویی، بنیاد بازیهای رایانهای، مرکز تحقیقات وزارت ارتباطات، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، سازمان تأمین اجتماعی، ۶ سازمان مردمنهاد، استارتاپ اجتماعی و شرکتهای دانشبنیان، جهت توانمندسازی زنان و رضایتمندی آنان در جامعه و خانواده اجرا شده است.
فعالیت ۳۲ پایگاه اورژانس بانوان در کشور
۶ شهریور ماه ۱۴۰۴، طبق اعلام سازمان اورژانس، در حال حاضر ۲۰۰ پایگاه اورژانس فعّال در تهران داریم که ۳۲ پایگاه فعال متعلق به اورژانس بانوان است. نیمی از جمعیت جامعه را بانوان تشکیل می دهند و بانوان به دلیل مسؤولیت پذیری و احتیاط و دقت و نظم بیشتر، در بخش اورژانس بسیار کارآمد هستند. اورژانس بانوان تمام فوریت های حوزه درمان، حوادث و تصادفات را شامل می شود.
